Zwammen
Huiszwam
De huiszwam is de enige zwam die niet in de natuur groeit (wel sporen in de lucht). Nooit in een bos of geveld hout en nooit op buitenschijnwerk dat blootgesteld is aan temperatuur- en vochtwisseling.
De huiszwam heeft een constante temperatuur en hoge relatieve luchtvochtigheid nodig (tussen 5 en 45°C en 90-95%). Om te kunnen beginnen is naaldhout nodig met minimum 30 tot 40 % vochtgehalte, nadien heeft hij een minimum van 20% vochtgehalte nodig en kan ook loofhout aangetast worden (kamerdroog hout bevat max. 16% vochtgehalte).
De ideale omstandigheden zijn: ruimten met slechte of geen verlichting, met constante temperatuur, hoge luchtvochtigheid, weinig ventilatie, aanwezigheid van hout (bv: kelders, onbewoonde huizen, vochtige valse plafonds en wanden, vochtige plankenvloer onder linoleum, enz…).
De groeisnelheid is variabel volgens omstandigheden. In labo: ongeveer 1 tot 4 meter per jaar. In de praktijk ongeveer 1m per jaar met variaties volgens omstandigheden van 1/20, datering is daarom bijna onmogelijk.
Huiszwam kan droogte gedurende meerdere jaren overleven en na soms 9 jaar terug actief worden, alleen droogleggen is zeker niet voldoende.
Niet droogleggen en alleen chemisch behandelen is ook gevaarlijk:
• De zwam kan, gezien de vele sporen op een andere plaats beginnen.
• In zeer vochtige omstandigheden wordt product constant verdund.
• Aanwezig hout kan ook door andere schimmels aangetast worden, en daarna veel gemakkelijker door Serpula.
Kelderzwam
De Kelderzwam komt minstens evenveel voor als de huiszwam. De schade die veroorzaakt wordt is eveneens groot. Daar de fungus niet over dezelfde mogelijkheden beschikt om zich te verspreiden, blijft de aantasting gewoonlijk meer beperkt dan in het geval van de huiszwam.De kelderzwam ontwikkelt zich op hout (of van cellulose afgeleide materialen) onder zeer natte omstandigheden. Het substraat moet veel vochtiger zijn dan voor de huiszwam. De optimale groei gebeurt in hout met een vochtgehalte van 5O tot 6O %. Huiszwam en kelderzwam vindt men daardoor niet op precies dezelfde plaatsen. Wel kunnen beide ongeveer gelijktijdig optreden daar er meestal een vochtgradiënt bestaat van zeer nat naar droog, en dus ook een zone die geschikt is voor huiszwamontwikkeling. Regelmatig stelt men vast dat de ontwikkeling van de kelderzwam voorafgaat aan die van de huiszwam. Doordat de kelderzwam optimaal groeit onder dergelijke vochtige omstandigheden is de soort gevoeliger voor uitdroging dan de huiszwam. Uitdrogen alleen is echter in de meeste gevallen onvoldoende om de fungus volledig te vernietigen. Een behandeling met fungiciden blijft noodzakelijk.
De kelderzwam groeit zeer snel. De groeisnelheid in een bouwwerk is uiteraard sterk afhankelijk van de lokale omstandigheden.